1 lipca 1946

W czasie procesu w Norymberdze sowieccy prokuratorzy podjęli – nieudaną, jak się później okazało – próbę obciążenia niemieckich oficerów pułkownika Friedricha Ahrensa i porucznika Reinharda von Eichborna z 537. pułku łączności b. Grupy Armii „Środek” odpowiedzialnością za wymordowanie w Lesie Katyńskim polskich jeńców wojennych.

 

5 lipca 1946

W numerze „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” z tego dnia ujawniono, że w trakcie jednego z posiedzeń przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze obrońca Karla Doenitza – Otto Kranzbühler próbował przedstawić jako materiał dowodowy broszurę wydaną w Londynie Report on the Massacre of polish Officers on the Katyn Wood. Wniosek adwokata, ze względu na niespełnianie przez przedmiotowy dokument wymogów stawianych dowodom, nie został przyjęty.

30 października 1947 

W hrabstwie Somerset w Anglii odnaleziono zwłoki Iwana Kriwoziercewa, który był kilkakrotnie przesłuchiwany jako świadek Zbrodni Katyńskiej.

17 listopada 1949

List Arthura Bliss Lane’a, przewodniczącego Amerykańskiego Komitetu Katyńskiego, do ministra spraw zagranicznych Związku Sowieckiego Andrieja Wyszynskiego z wezwaniem o pomoc w ustaleniu prawdy w sprawie „zbrodni popełnionej na ponad 4000 polskich jeńców wojennych w Lesie Katyńskim i zniknięcia kolejnych 10 000 polskich więźniów w okresie II wojny światowej w innych częściach ZSRS”. Adresat nie odpowiedział.

17 września 1950

Studentkę łódzkiej Szkoły Filmowej Zofię Dwornik Sąd Wojewódzki dla miasta Łodzi skazał na rok więzienia za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości m.in. o zbrodni katyńskiej i wyzwoleniu ziem wschodnich przez Armię Czerwoną we wrześniu 1939”. W uzasadnieniu wyroku napisano o „działaniu na szkodę interesów Polski Ludowej i stosunków międzynarodowych ze Związkiem Radzieckim”.

 

7 października 1950

W Skarbkowie koło Lwówka Śląskiego funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa aresztowali właściciela warsztatu samochodowego – Mikołaja Marczyka, który w roku 1943 z grupą polskich robotników z zakładów pracy w Generalnej Guberni został wysłany do Katynia, a po powrocie o dokonanie tam zbrodni oskarżał – w zależności od słuchaczy – Niemców albo Rosjan.

18 września 1951   

Z inicjatywy demokraty Raya Johna Maddena Izba Reprezentantów uchwaliła rezolucję, zalecającą powołanie w Stanach Zjednoczonych siedmioosobowej komisji Kongresu w celu „przeprowadzenia śledztwa, dokładnego przestudiowania faktów, dowodów oraz okoliczności zarówno przed, jak i po zamordowaniu tysięcy polskich oficerów w katyńskim lesie oraz ustalenia winnych”.

 

11 października 1951

Rozpoczęto przesłuchania świadków przez Komisję Kongresu USA w Waszyngtonie, zwaną Komisją Maddena. Zaproszeni do przysłuchiwania się pracy komisji przedstawiciele ZSRS i RP nie zgłosili się.

3 marca 1952

Ambasada ZSRS w Waszyngtonie przypomniała Departamentowi Stanu USA, że sprawa zbrodni katyńskiej „już w 1944 roku została zbadana przez oficjalną komisję, stwierdzono, że sprawa katyńska jest dziełem zbrodniarzy hitlerowskich, [a] wznowienie sprawy zbrodni katyńskiej po upływie ośmiu lat […] może mieć na celu jedynie i tylko rzucenie oszczerstw na Związek Sowiecki”.

 

10 marca 1952

W liście wydrukowanym w „Trybunie Ludu” czytelnik przedstawiający się jako „Stanisław Zdanowicz – syn zabitego w Katyniu porucznika Wojsk Polskich Władysława Zdanowicza” podkreślał, że „dla wszystkich, co stracili swych najbliższych w Katyniu, jasne jest, że zbrodnię tę popełnili hitlerowcy”.

 

14 marca 1952

Na łamach „Dziennika Zachodniego” zostało opublikowane „Oświadczenie czechosłowackiego uczonego Franciszka Hajka, profesora medycyny sądowej na Uniwersytecie Karola w Pradze”, który w 1943 roku uczestniczył w badaniach w Lesie Katyńskim, prowadzonych przez grupę międzynarodowych ekspertów medycyny sądowej. W oświadczeniu profesor F. Hajek informował, że do Katynia pojechał „obawiając się aresztowania i wysłania do obozu koncentracyjnego” i „już od samego początku nabrał mocnego przekonania, że całej tej straszliwej zbrodni dokonali sami hitlerowcy”.

 

Maj 1952

W nakładzie 10 000 egzemplarzy wydano w Warszawie książkę Bolesława Wójcickiego Prawda o Katyniu, w której krytykował on działalność „komisji katyńskiej” w Stanach Zjednoczonych, a także „hitlerowskich morderców jeńców polskich pod Katyniem i amerykańskich morderców jeńców koreańskich i chińskich”. Drugie, poszerzone wydanie tej książki ukazało się w 1953 roku.

 

24 listopada 1952

W raporcie ambasady PRL dla MSZ w Warszawie przekazano odpowiedzi zeznającego przed komisją Maddena generała Claytona Bissela, byłego szefa wywiadu armii, który przyznał się do utajnienia raportu Van Vlieta, ponieważ „taka była polityka Stanów Zjednoczonych, podpisana przez prezydenta i wodza naczelnego USA, a to było dla mnie rozkazem”.

25 czerwca 1953

Komisja Spraw Zagranicznych Izby Reprezentantów Kongresu USA odrzuciła wniosek Komisji Maddena o rozpatrzenie sprawy Zbrodni Katyńskiej przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości.

29 października 1956  

Władysław Gomułka, I sekretarz KC PZPR, w przemówieniu podczas spotkania z przedstawicielami młodzieży powiedział, w nawiązaniu do ujawnienia badań komisji katyńskiej w USA: „nie zrobimy ani jednego kroku o charakterze demonstracyjnym w stosunku do Związku Radzieckiego, ani jednego kroku, który nie jest potrzebny, który osłabiłby nasze stosunki”.

 

3 listopada 1956

Julius Epstein zaapelował do Władysława Gomułki w imieniu 6 000 000 amerykańskich obywateli polskiego pochodzenia, a także całego narodu amerykańskiego, „o przedstawienie prawdy o Katyniu raz na zawsze, co wywołałoby więcej sympatii dla Pańskiej walki o całkowitą niepodległość od moskiewskiej kurateli”.

Czerwiec 1957

Stanisławowi Bujnowskiemu udało się sfotografować cmentarz w Katyniu: zapadnięty teren ogrodzony drewnianym płotem, z drewnianym krzyżem i betonową płytą bez żadnego napisu.

 

9 marca 1959

W notatce dla Prezesa Rady Ministrów ZSRS Nikity Chruszczowa Przewodniczący KGB ZSRS Aleksandr Szelepin wnioskował o zniszczenie akt 21 857 Polaków, rozstrzelanych na podstawie decyzji trójki specjalnej NKWD ZSRS i przypominał, że jakakolwiek niedyskrecja może doprowadzić do zdekonspirowania przeprowadzonej operacji, ze wszystkimi niepożądanymi dla ZSRS konsekwencjami.

Kwiecień 1971

Ministerstwo Spraw Zagranicznych ZSRS przekazało instrukcje swojemu ambasadorowi w Londynie, aby w czasie wizyty w brytyjskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych zaprotestował przeciwko emisji przez BBC „wrogiego w stosunku do Związku Radzieckiego filmu o tzw. sprawie katyńskiej”.

5 kwietnia 1976

Biuro Polityczne KC KPZR zadecydowało o podjęciu działań kontrpropagandowych na temat Katynia m.in. poprzez „zaznajomienie się z opiniami polskich przyjaciół, wypowiedzianymi w trakcie konsultacji” oraz skorzystanie z pomocy KGB ZSRS, które „nieoficjalnymi kanałami winno dać do zrozumienia osobom z kręgów rządowych odpowiednich państw zachodnich, że wykorzystywanie na nowo antysowieckich fałszerstw traktowane będzie przez Rząd Sowiecki jako zamierzona szczególna prowokacja, mająca na celu pogorszenie sytuacji międzynarodowej”.

 

18 września 1976                                     

Odsłonięto i poświęcono Katyn Memorial na cmentarzu Gunnersbury w Londynie. W uroczystości uczestniczyło 8000 osób, wśród nich burmistrzowie sześciu autonomicznych dzielnic Londynu, 49 pocztów sztandarowych i 120 delegacji z wieńcami. Nie wzięli w niej udziału przedstawiciele brytyjskiego rządu i sił zbrojnych.

 

8 grudnia 1976

Prezydium Budowy Pomnika Katyńskiego wystąpiło z odezwą do społeczeństwa polskiego w Australii o składanie donacji na budowę pomnika w Adelajdzie.

Kwiecień 1977

W miesięczniku „Encounter” lord Nicholas Bethell przypomniał stanowisko ministerstwa spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, wyrażone słowami: „Nie zostało dowiedzione w sposób zadowalający przez rząd Jej Królewskiej Mości, kto był odpowiedzialny [za masakrę]. Nie posiadamy niezbitych dowodów, które byśmy mogli wyłożyć na stół, gdybyśmy zostali wezwani do dowiedzenia, że odpowiedzialni są Rosjanie”.

 

16 września 1977

W „Daily Mail” podano informację, że aż 10 razy ambasadorowie ZSRS i PRL protestowali w Foreign Office przeciwko budowie Pomnika Katyńskiego na cmentarzu Gunnersbury w Londynie.

 

17 września 1977

W obecności prezesa Światowej Federacji Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Stanisława Soboniewskiego, i około 1500 Polaków, z towarzyszeniem australijskiej orkiestry wojskowej, na placu Centralnego Domu Polskiego przy Angas Street w Adelajdzie odsłonięto Pomnik Katyński zaprojektowany przez wybitnego rzeźbiarza Stanisława Ostoję-Kotkowskiego.